Αυξημένες τρανσαμινάσες σε εξέταση αίματος

Οι αυξημένες τρανσαμινάσες είναι ένα συχνό εύρημα σε αιματολογικές εξετάσεις προληπτικού ελέγχου (check up). Τι είναι όμως οι τρανσαμινάσες και για ποιους λόγους πρέπει να ελέγχονται τακτικά;

Τι είναι οι τρανσαμινάσες;

Οι τρανσαμινάσες, ή αλλιώς αμινοτρανσφεράσες, είναι ηπατικά ένζυμα, τα οποία παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την κατάσταση του ήπατος. Η αύξησή τους στον ορό του αίματος υποδηλώνει καταστροφή ηπατικών κυττάρων.  Η μέτρησή τους είναι βαρύνουσας σημασίας, αφού μπορούν να συμβάλουν στη διάγνωση κάποιας ηπατικής βλάβης. Λαμβάνοντας υπόψιν τις μετρήσεις, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να διαγνώσει τον τύπο της ηπατοπάθειας, έχοντας στη διάθεσή του πληροφορίες που θα βοηθήσουν στον σχεδιασμό του θεραπευτικού πλάνου.

Οι τρανσαμινάσες είναι η ασπαρτική ή οξαλοξεική αμινοτρανσφεράση (AST ή SGOT) και η αλανινική ή πυροσταφυλική αμινοτρανσφεράση (ALT ή SGPT). Οι αυξημένες τιμές τους είναι συνήθως ένδειξη κάποιας δυσλειτουργίας του ήπατος.

Τρανσαμινάσες & Φυσιολογικές τιμές

Οι φυσιολογικές τιμές των τρανσαμινασών διαφέρουν από εργαστήριο σε εργαστήριο. Η διαφορά τους οφείλεται στον τρόπο μέτρησής τους, όμως σε γενικές γραμμές, οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται στα παρακάτω επίπεδα για τα δύο φύλα. Ειδικότερα:

• Άνδρες: 10-55 IU/L(ALT ή SGPT) και 10-40 IU/L (AST ή SGOT)
• Γυναίκες: 7-30 IU/L(ALT ή SGPT) και 9-32 IU/L(AST ή SGOT)

Ήπια αύξηση θεωρείται ότι παρουσιάζουν οι τιμές που είναι από 2 έως 10 φορές μεγαλύτερες από το φυσιολογικό. Αντίθετα, ως σημαντική αύξηση των τρανσαμινασών θεωρούνται οι τιμές που ξεπερνούν το φυσιολογικό πάνω από 15 φορές.

Ποια είναι τα αίτια που αυξάνουν τις τρανσαμινάσες;

Τα αίτια που ενδεχομένως προκαλούν αύξηση των τρανσαμινάσεων είναι ποικίλα. Συνήθως οι αυξημένες τιμές των τρανσαμινασών υποδηλώνουν κάποια ηπατική βλάβη, όμως μπορεί να συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Οι πιο συνήθεις αιτίες είναι οι κάτωθι:

• Λιπώδης διήθηση του ήπατος
• Ιογενείς λοιμώξεις
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Φαρμακευτική αγωγή
• Κατάχρηση αλκοόλ
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου
• Ηπατίτιδα Α,Β,C
• Αυτοάνοση ηπατίτιδα
• Αλκοολική ηπατίτιδα
• Καρκίνος του ήπατος
• Κοιλιοκάκη
• Διαταραχές θυρεοειδούς 
• Αιμοχρωμάτωση
• Νόσος Wilson
• Νόσος Addison
• Νευρική ανορεξία κ.ά.

Διερεύνηση ηυξημένων τιμών τρανσαμινασών

Η εκτίμηση της αύξησης των τρανσαμινασών θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα το ιστορικό του ασθενούς. Ο θεράπων ιατρός για να  εκτιμήσει σωστά  τις τιμές των τρανσαμινασών, θα πρέπει να γνωρίζει τη φαρμακευτική αγωγή που παίρνει ο ασθενής, εάν πάσχει από κάποια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου ή από σακχαρώδη διαβήτη κ.ά.

Συνήθως απαιτείται η διενέργεια πιο εξειδικευμένων αιματολογικών εξετάσεων για τη διερεύνηση των αυξημένων τιμών. Σε κάθε περίπτωση οι αυξημένες τιμές χρήζουν διερεύνησης, αφού παθήσεις που μένουν χωρίς διάγνωση μπορούν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες βλάβες στο ήπαρ (π.χ. κίρρωση).

Ποιες εξετάσεις λειτουργούν συμπληρωματικά στη διάγνωση;

Μερικές φορές ο εντοπισμός αυξημένων τιμών τρανσαμινασών απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση, πέραν του αιματολογικού ελέγχου, με απεικονιστικές εξετάσεις. Συνήθως διενεργείται υπερηχογράφημα ήπατος και υπερηχογράφημα Doppler. Εάν δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί έγκυρη διάγνωση ούτε μέσω του απεικονιστικού ελέγχου, τότε το επόμενο βήμα είναι η βιοψία ήπατος.

Οι αυξημένες τρανσαμινάσες δεν σχετίζονται πάντα με σοβαρές βλάβες του ήπατος και δεν είναι πάντα ανησυχητική η αύξηση των τιμών τους. Όμως, σε κάθε περίπτωση η διερεύνηση της αιτίας που προκαλεί την αύξησή τους είναι αναγκαία. Εάν έχετε αυξημένες τρανσαμινάσες, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Γαστρεντερολόγο Δημήτρη Καλογερά. Ο Δρ. Καλογεράς έχει εξειδικευτεί στην Ηπατολογία και γνωρίζει εν τω βάθει τις παθήσεις του ήπατος, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους.