Δίαιτα χωρίς γλουτένη

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο για την αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης, αλλά και ως μέρος μιας γενικότερης προσέγγισης για την υγιεινή διατροφή. Αποφεύγοντας την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη, πολλοί ανακαλύπτουν σημαντικά οφέλη. Μερικά εξ αυτών είναι η βελτίωση της πέψης και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης.

Τι είναι η δυσανεξία στη γλουτένη;

Η δυσανεξία στη γλουτένη παρουσιάζει ορισμένα παρόμοια συμπτώματα με την κοιλιοκάκη αλλά είναι λιγότερο σοβαρή κατάσταση . Η κοιλιοκάκη ως γνωστόν είναι μια σοβαρή αυτοάνοση ασθένεια με σοβαρές επιπτώσεις στο πεπτικό σύστημα του ασθενούς. Αντίθετα με την κοιλιοκάκη , τα συμπτώματα της δυσανεξίας στην γλουτένη δεν φαίνεται να σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα ούτε να βλάπτουν τον πεπτικό σωλήνα.

Η κοιλιοκάκη που συνιστά χρόνια αυτοάνοση πάθηση επηρεάζει κυρίως το λεπτό έντερο και τα συμπτώματά της ενεργοποιούνται μετά την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη. Τα συμπτώματα επιδεινώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.

Ειδικότερα, η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και τη βρώμη. Περίπου το 1% του δυτικού πληθυσμού πάσχει από κοιλιοκάκη. Η κατανάλωση γλουτένης συμβάλλει στην εκδήλωση φλεγμονής στα εσωτερικά τοιχώματα του λεπτού εντέρου. Η φλεγμονή αυτή προκαλεί βλάβες στο λεπτό έντερο, εμποδίζοντας την απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων. Τέλος, η πάθηση ενδέχεται να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα με παρόμοια συχνότητα.

Ποιοι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη;

Άτομα με διαγνωσμένη κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη. Επίσης, εκείνοι που εμφανίζουν δυσανεξία, χωρίς να έχουν διαγνωσθεί με κοιλιοκάκη ή που έχουν αλλεργία στη γλουτένη, καλό θα ήταν να αποφεύγουν προϊόντα με γλουτένη.

Ποια συμπτώματα προκαλεί η δυσανεξία στη γλουτένη;

Τα συμπτώματα που εκδηλώνουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ασθενείς με δυσανεξία είναι:

Κοιλιακός πόνος
Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
Ανορεξία
Αίσθημα φουσκώματος
Κόπωση
Ναυτία

Είναι κρίσιμο να γίνει σωστή διάγνωση της πάθησης και να ακολουθηθεί δίαιτα υπό ιατρική επίβλεψη, προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής και ισορροπημένη πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Τι ενδέχεται να περιλαμβάνει;

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη σε καμία περίπτωση δεν είναι περιοριστική, καθώς υπάρχουν πολλά τρόφιμα που μπορούν να ενταχθούν σε αυτή. Οι κατηγορίες τροφίμων που δεν περιέχουν γλουτένη είναι οι κάτωθι:

Ξηροί καρποί και σπόροι
Φασόλια και όσπρια
Έλαια και λίπη
Γαλακτοκομικά προϊόντα
Κρέατα και πουλερικά
Ψάρια και θαλασσινά
Λαχανικά
Φρούτα

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα γαλακτομικά προϊόντα δεν περιέχουν γλουτένη μόνο στην καθαρή μορφή τους. Παρόλο που το γάλα δεν έχει γλουτένη, ένα smoothie ενδέχεται να έχει. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος της ετικέτας των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι απαραίτητος.

Σε γενικές γραμμές οι παραπάνω κατηγορίες τροφίμων μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διατροφή ελεύθερης γλουτένης, αρκεί να μην έχουν υποστεί την οποιαδήποτε επεξεργασία.

Τι πρέπει να αποφεύγεται σε μια δίαιτα ελεύθερης γλουτένης;

Σε μια δίαιτα ελεύθερης γλουτένης ο ασθενής θα πρέπει να ελέγχει προσεκτικά τα συστατικά των προϊόντων, σε περίπτωση που δεν τα έχει δοκιμάσει στο παρελθόν. Στα προϊόντα που δεν υπάρχει γλουτένη υπάρχει η ένδειξη ΧΓ ή «gluten free». Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα παρακάτω προϊόντα, καθώς οι πιθανότητες να εμπεριέχουν γλουτένη είναι μεγάλες:

Προϊόντα ψωμιού
Δημητριακά που έχουν ως βάση το σιτάρι
Μπισκότα
Φρέσκα ζυμαρικά
Επεξεργασμένα τρόφιμα σε συσκευασία
Κρουασάν
Ψαροκροκέτες (fish sticks)
Μαγιονέζα
Μπύρα
Κομπόστες με σιρόπι κ.ά.

Συμπερασματικά, η δίαιτα χωρίς γλουτένη μπορεί να αποτελέσει μια βιώσιμη επιλογή για όσους επιδιώκουν μια διατροφή προσαρμοσμένη στις δικές τους ανάγκες. Με σωστό σχεδιασμό και προσεκτική επιλογή τροφών μπορείτε να υιοθετήσετε μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή. Είναι σημαντικό να ενημερώνεστε μέσω αξιόπιστων πηγών και να συμβουλεύεστε ειδικούς, ώστε κάθε βήμα της διατροφικής σας αλλαγής να είναι ασφαλές και αποτελεσματικό.

Εάν εμφανίζετε κάποιο σύμπτωμα που ίσως υποδηλώνει κοιλιοκάκη, επικοινωνήστε άμεσα με τον έμπειρο Γαστρεντερολόγο-Ενδοσκόπο Δημήτρη Καλογερά. Ο Δρ. Καλογεράς βρίσκεται στη διάθεσή σας για να βοηθήσει στη διαμόρφωση της διατροφής σας.