Καρκίνος Παγκρέατος

Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί μια από τις δυσκολότερες ως προς την αντιμετώπιση μορφές καρκίνου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα εμφάνισής του και συνήθως εντοπίζεται σε ασθενείς άνω των 65 ετών.

Η σοβαρότητα της νόσου εξαρτάται από το στάδιό της, την έγκαιρη διάγνωση και την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας, καθώς και από το τμήμα του οργάνου που έχει επηρεαστεί. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η κακοήθεια εντοπίζεται στην κεφαλή του παγκρέατος.

Λίγα λόγια για το πάγκρεας

Το πάγκρεας είναι ένα ζωτικής σημασίας όργανο του ανθρώπινου σώματος. Εντοπίζεται πίσω από το στομάχι και ως προς το μέγεθός του δεν ξεπερνά τα 15 εκατοστά. Διαδραματίζει διπλό ρόλο, λειτουργώντας τόσο ως εξωκρινής όσο και ως ενδοκρινής αδένας.

Η εξωκρινής λειτουργία του αφορά την παραγωγή παγκρεατικών ενζύμων, όπως η αμυλάση, η λιπάση κ.ά. Τα ένζυμα αυτά είναι απαραίτητα για την πέψη των υδατανθράκων και των λιπών. Παράλληλα, η ενδοκρινής λειτουργία του περιλαμβάνει την παραγωγή και έκκριση ορμονών, όπως η ινσουλίνη και η γλυκαγόνη, που ρυθμίζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, εξασφαλίζοντας την ενεργειακή ισορροπία του οργανισμού. Η σημασία του παγκρέατος για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος είναι αδιαμφισβήτητη. Τυχόν δυσλειτουργίες του μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές παθήσεις, όπως ο διαβήτης και η παγκρεατίτιδα, ενώ ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί μία από τις πλέον επιθετικές μορφές καρκίνου.

Ποια είναι τα αίτια και οι προδιαθεσικοί παράγοντες;

Δεν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα αίτια που να προκαλούν καρκίνο στο πάγκρεας. Η επιστημονική κοινότητα έχει εντοπίσει ότι κάποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισής του. Ειδικότερα, οι παράγοντες αυτοί είναι οι κάτωθι:

Κάπνισμα: Η χρήση προϊόντων καπνού αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος.
Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος.
Διαβήτης: Ο διαβήτης, ειδικά ο τύπου 2, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο. Η αιφνίδια εμφάνιση διαβήτη μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου του παγκρέατος.
Έκθεση σε χημικές ουσίες: Η επαγγελματική έκθεση σε συγκεκριμένες χημικές ουσίες αυξάνει τον κίνδυνο.
Οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη συγγενών πρώτου βαθμού με καρκίνο του παγκρέατος αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Ο προληπτικός έλεγχος σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό, μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη ανίχνευση της κακοήθειας .
Χρόνια παγκρεατίτιδα: Η μακροχρόνια φλεγμονή του παγκρέατος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου.
Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, με τα περισσότερα περιστατικά να διαγιγνώσκονται μετά τα 65 έτη.
Διατροφή: Διατροφή πλούσια σε κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του κινδύνου.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η παρουσία ενός ή περισσότερων από αυτούς τους παράγοντες δεν σημαίνει απαραίτητα την ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος, αλλά αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισής του.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται ο καρκίνος παγκρέατος;

Ο καρκίνος του παγκρέατος συνήθως είναι ασυμπτωματικός στα αρχικά στάδια, γεγονός που δυσκολεύει την έγκαιρη ανίχνευσή του. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν διάφορα συμπτώματα, όπως:

Ίκτερος: Κιτρίνισμα του δέρματος, συνοδευόμενο από σκουρόχρωμα ούρα και ανοιχτόχρωμα κόπρανα, λόγω απόφραξης του χοληδόχου πόρου.
Πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα ή/και στην πλάτη: Συχνά ο πόνος εντοπίζεται στο άνω μέρος της κοιλιάς και μπορεί να ακτινοβολεί προς την πλάτη.
Απώλεια όρεξης και βάρους: Ανεξήγητη μείωση της όρεξης και σημαντική απώλεια βάρους.
Ναυτία και έμετος: Επεισόδια ναυτίας και εμέτου, ιδιαίτερα μετά τα γεύματα.
Φούσκωμα και δυσπεψία: Αίσθημα πληρότητας ή φουσκώματος μετά από μικρά γεύματα.
Κόπωση: Συνεχής αίσθηση κόπωσης και αδυναμίας.
Εμφάνιση διαβήτη: Η αιφνίδια εμφάνιση διαβήτη, ιδιαίτερα σε άτομα χωρίς προδιάθεση, μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου του παγκρέατος.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με άλλες παθήσεις. Ωστόσο, η εμφάνισή τους, ιδιαίτερα σε συνδυασμό, θα πρέπει να οδηγήσει σε άμεση ιατρική αξιολόγηση για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Καρκίνος παγκρέατος & Επιπλοκές

Ο καρκίνος του παγκρέατος έχει την τάση να κάνει μεταστάσεις σε γειτονικά αιμοφόρα αγγεία και λεμφαδένες. Στη συνέχεια, μπορεί να επεκταθεί στο ήπαρ και στους πνεύμονες. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η νόσος έχει ήδη προχωρήσει πέρα από το πάγκρεας κατά τη στιγμή της διάγνωσης.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος βασίζεται σε κλινική εξέταση, απεικονιστικές, εργαστηριακές και ιστοπαθολογικές εξετάσεις. Αρχικά, το υπερηχογράφημα κοιλίας χρησιμοποιείται ως βασικός έλεγχος, ενώ πιο εξειδικευμένες τεχνικές, όπως η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία (MRI) με MRCP και ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS), παρέχουν λεπτομερείς εικόνες και δυνατότητα λήψης βιοψίας.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η μέτρηση του δείκτη CA 19.9, αποτελούν δείκτη παρακολούθησης της θεραπείας.

Τέλος, η ιστοπαθολογική εξέταση βιοψίας επιβεβαιώνει τη διάγνωση και παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του όγκου, καθοδηγώντας τη θεραπεία.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για την αντιμετώπισή του;

Η θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος εξαρτάται από τη δυνατότητα χειρουργικής αφαίρεσης του όγκου, που αποτελεί τη μόνη προσέγγιση με προοπτική ίασης. Ο στόχος της εκτομής είναι η πλήρης αφαίρεση του καρκίνου μαζί με ένα περιθώριο υγιούς ιστού για την αποφυγή υποτροπής.

Ωστόσο, μόνο το 20% των ασθενών είναι κατάλληλοι για εκτομή, καθώς η διάγνωση συχνά γίνεται σε προχωρημένο στάδιο, με τον καρκίνο να έχει εξαπλωθεί. Συμπληρωματικά της χειρουργικής θεραπείας εφαρμόζεται χημειοθεραπεία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, με τη χρήση συνδυασμών φαρμάκων που προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα.

Οι όγκοι ταξινομούνται σε χειρουργικά εξαιρέσιμους, οριακά εξαιρέσιμους και ανεγχείρητους. Στους πρώτους, ο καρκίνος περιορίζεται στο πάγκρεας και δεν επηρεάζει τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία, ενώ στους οριακά εξαιρέσιμους υπάρχει εμπλοκή αγγείων, δυσχεραίνοντας την αφαίρεση. Οι ανεγχείρητοι όγκοι περιλαμβάνουν τοπικά προχωρημένους ή μεταστατικούς καρκίνους, όπου η εκτομή είναι αδύνατη λόγω εκτεταμένης εξάπλωσης.

Ο Γαστρεντερολόγος-Ενδοσκόπος Δημήτρης Καλογεράς βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας παρέχει εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων του γαστρεντερικού συστήματος. Επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.